Postęp technologii to naturalny proces towarzyszący rozwojowi cywilizacji. Poprzez modernizację wykorzystywanych przez siebie technologii ludzie stale dążą do udoskonalania świata, w którym żyją. Postęp ten widoczny jest w każdej dziedzinie życia. Technologia zmienia się błyskawicznie, odmieniając życie każdego pokolenia. Ogromny postęp widoczny jest również w medycynie, która na przestrzeni ostatniego stulecia przeszła ogromną transformację. Nowe technologie na rynku medycznym umożliwiają skuteczną diagnostykę i leczenie, a także wpływają na poprawę warunków opieki nad chorymi.
JAK SIĘ ROZPOCZĘŁA TECHNOLOGIZACJA WSPÓŁCZESNEJ MEDYCYNY?
Technologizacja współczesnej medycyny to proces, który jest szczególnie widoczny w ostatnich dziesięcioleciach. Medycyna dokonuje niesamowitych postępów. Technologie wykorzystywane w medycynie pozwalają oszczędzić pacjentom bólu, przyspieszają rekonwalescencję, a nawet zastępują źle funkcjonujący organ. Ludzkość wkracza również coraz śmielej w świat manipulacji genetycznych i sterowania ludzkim poczęciem. Bezpulsowe serce, sztuczna nerka, składanie rdzenia kręgowego czy lek na raka to dziś już nie tylko marzenia, ale realne możliwości, które są obecnie w fazie badań i mogą w każdej chwili wejść w fazę realizacji. Technologizacja współczesnej medycyny to zjawisko, które zaczęło być widoczne wraz z widocznym rozwojem technologii jako takiej. Nie da się wyraźnie oddzielić postępu technologii obecnych w codziennym życiu człowieka od postępu techniki w medycynie, ponieważ człowiek stale stara się usprawnić wszystkie dziedziny swojego życia. Medycyna jest obszarem o ogromnym znaczeniu dla ludzi, stąd zmiany zachodzące w tej dziedzinie są dynamiczne i nierzadko przełomowe.
PIERWSZE ROBOTY I TELEMEDYCYNA
Telemedycyna łączy w sobie elementy telekomunikacji, informatyki oraz medycyny. Wykorzystanie nowych technologii umożliwia przełamywanie ograniczeń terapii wynikających z kolejek na badania specjalistyczne. Dzięki wykorzystywaniu nowych technologii możliwe jest też przełamywanie barier geograficznych oraz wymianę informacji poprzez przesyłanie obrazów statycznych i dynamicznych. Pozwala to stawiać diagnozy na odległość. Bardzo duże zastosowanie telemedycyny obserwowane jest w przypadku chirurgii. W efekcie przeprowadzanie operacji na odległość to już rzeczywistość. Włączenie robotyki w wykonywanie operacji chirurgicznych pozwala na bardziej sprawne i szybsze wykonywanie operacji, ponieważ roboty posiadają funkcje, które eliminują drżenie rąk chirurga oraz kompensują jego gwałtowne ruchy. Urządzenia takie w czasie rzeczywistym przekształcają ruch dłoni, nadgarstka i kciuka chirurga na ruchy instrumentów chirurgicznych umieszczonych w ramionach robota. Podczas operacji chirurg siedząc przy konsoli obserwuje przebieg operacji w obrazie trójwymiarowym, który przekazywany jest przez kamerę umieszczoną w jednym z ramion robota. Obecnie do przeprowadzania operacji wykorzystuje się kilka specjalistycznych robotów. Szybki rozwój telechirurgii i medycyny pozwala zakładać, że roboty będą wykorzystywane na coraz większą skalę.
INTELIGENTA I ODPORNA NA SZKODLIWE MIKROORGANIZMY ODZIEŻ MEDYCZNA
Szacuje się, że infekcje bakteryjne to jedne z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie, a koszty leczenia tego typu infekcji są ogromne. Dlatego opracowano rewolucyjną technologię powlekania przedmiotów materiałami przeciwbakteryjnymi, co w rezultacie doprowadziło do powstania specjalistycznej odzieży medycznej. Odzież antybakteryjna zapobiega przenoszeniu się patogenów i redukuje ryzyko zakażenia krzyżowego. Tkaniny antybakteryjne atakują i zabijają wszystkie bakterie, z którymi wejdą w kontakt – wyłączając bakterie o funkcjach pozytywnych. Odpowiednie wykończenie użytych materiałów zapewnia długotrwałą ochronę, zwalczając narastanie bakterii i grzybów. Środek antymikrobiologiczny jest zazwyczaj głęboko zamknięty we włóknie, zapewniając osobom noszącym odzież medyczną ochronę przez cały czas jej użytkowania.
DRUKARKI 3D I WIELKA REWOLUCJA
Drukarki 3D pozwalają na tworzenie obiektów z ogromną precyzją i na masową skalę przy niewielkich nakładach finasowych. Ich wykorzystanie na potrzeby medycyny daje ogromne możliwości, wśród których znajduje się m. in. tworzenie elementów kościozastępczych z dużą dokładnością odwzorowujących ubytek. Implanty drukowane za pomocą drukarek 3D mogą znacznie lepiej spełniać swoje role i przyspieszać okres rekonwalescencji, zwłaszcza w przypadku pacjentów po wypadkach. Drukarki takie wykorzystuje się również do tworzenia modeli wspomagających realizację skomplikowanych operacji medycznych. Ogromną zaletą jest możliwość opracowania modeli idealnie odwzorowujących indywidualne cechy struktur pacjenta. Technologią, która zaczyna być coraz mocniej rozwijana, jest bioprinting – druk 3D z użyciem żywych komórek. Drukarki używane do bioprintingu pozwalają na nanoszenie kolejnych komórek warstwa po warstwie. W 2013 roku powstała w ten sposób wątroba, zachowująca w warunkach laboratoryjnych swoje funkcje przez 40 dni. W 2014 roku opracowano drukowane elementy układu krwionośnego. Jednak czynnikiem, który stanowi istotny problem w przypadku tworzenia sztucznych organów, jest brak możliwości odżywiania komórek.
MEDYCYNA W WALCE Z RAKIEM
Wielki postęp medycyny zauważalny jest w przypadku walki z rakiem. Dzięki nowym technologiom pacjenci stale zyskują nadzieję na pokonanie choroby. Specjalistyczne urządzenia pozwalają na bardzo wczesną diagnostykę, dzięki czemu leczenie może być bardzo skuteczne. Przykładem jest połączenie tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego, czego rezultatem jest powstanie urządzeń pozwalających na wcześniejsze i bardziej dokładne wykrywanie nowotworów. Bardzo obiecująca wydaje się być radioterapia jonowa, dzięki której komórki rakowe są niszczone bardzo precyzyjnie. Jednym z nowych sposobów walki z rakiem są wirusoodporne nanocząsteczki, które docierają bezpośrednio do źródła choroby, dzięki czemu na działanie chemii nie jest narażony cały organizm.
KILKA CIEKAWOSTEK ZE ŚWIATA NAUK MEDYCZNYCH
Nauki medyczne stale dostarczają nam nowych informacji, które dają nadzieję na rozwiązanie wielu problemów, z jakimi boryka się obecnie ludzkość. Tylko w ostatnich miesiącach świat obiegły informacje, które mogą być kolejnymi krokami milowymi w rozwoju medycyny – Japończycy opracowali nową wersję metody umożliwiającej usuwanie wad genetycznych z łańcucha DNA, Chińczykom udało się stworzyć bandaż umożliwiający redukcję utraty krwi o 60%, odkryto również metodę na leczenie skóry bez blizn.
CO PRZYNIESIE PRZYSZŁOŚĆ?
Co przyniesie przyszłość? Na to pytanie bardzo trudno odpowiedzieć. Ogromne tempo rozwoju medycyny pozwala zakładać, że ludzkość w niedługim czasie pozbędzie się wielu problemów, które towarzyszyły jej od wieków. Jednak rozwój cywilizacji niesie ze sobą również nowe zagrożenia z którymi będziemy musieli sobie poradzić. Ciągły pęd ku rozwojowi techniki sprawia, że przyszłość może być sporym wyzwaniem oraz niezwykle interesująca przygodą.